Bilişsel Davranışçı Terapi Nedir? Hangi Problemlere Uygun Bir Yaklaşımdır?

Bilişsel davranışçı terapi (BDT), temeli 1960'lı yıllarda Aaron Beck tarafından atılarak sonrasında geliştirilen, günümüzde de pek çok bozukluğun giderilmesinde çok yaygın bir şekilde tercih edilen, kısa ve çözüm odaklı yapılandırılmış bir psikoterapi türüdür. Beck'in bu yaklaşımda temel aldığı yaklaşıma göre insanın sahip olduğu düşüncelerin ruhsal bozukluklarda oldukça etkili olduğundan söz ederek açıklamaktadır. İnsan davranışı ve duygulanımını inceleyen psikolojik modellerden yararlanılarak geliştirilmiştir. Bilimsel bir zemin üzerine kurulu olan bu terapi yöntemi birçok gündelik yaşam olayından psikiyatrik bozukluğa kadar geniş problem alanlarının ele alındığı ve etkisi kanıtlanmış bir terapi yaklaşımıdır.

BDT' de kişinin düşünce yapısında, algısında, olayları yorumlayış şeklinde, duygusal tepkilerini ve davranışlarını belirlediği kuramına dayanmaktadır. Bu sebeple, terapideki amaç, kişinin olumsuz ve işlevsel olmayan düşüncelerini yeniden şekillendirerek, yerine gerçekçi ve olumlu düşünce biçimleri koymaktır. Bu şekilde kişinin duygu ve davranışlarının değişmesi sağlanmaktadır.

BDT yaklaşımına göre danışanın probleminin sınırlılığına ve terapiye karşı duruşuna bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Getirilen sorun daha gündelik temalar içerisinde ise ortalama olarak 6-12 görüşme yeterli olur iken daha uzun süreli çözüm gerektiren kişilik bozuklukları gibi durumlarda danışanlar aylarca hatta bir yılı geçen bir süre boyunca terapiye devam etmek durumunda kalabilmektedirler. Danışanlarla başlangıçta, çok ağır bir kriz durumu söz konusu değilse haftada bir kez görüşülmektedir. Kişi kendini daha iyi hissetmeye başladığında danışan ve terapistin birlikte kararı ile seansların sıklığın azaltılarak öncesinden 15 günde bir daha sonra üç haftada bire doğru görüşmeler kademeli olarak seyrekleştirilmektedir. Bu henüz terapide iken öğrenilen becerilerin gündelik hayat içinde uygulanarak denenmesi şansını vermektedir. Terapi sona erdikten 3, 6 ve 12 ay sonra izleme seansı yapılmaktadır.

Bu terapi yaklaşımının etkililiğini gösteren bilimsel araştırmalar mevcuttur. Bu araştırma verilerine bağlı kalarak bilişsel davranışçı terapinin aşağıda sayılan sık görülen psikiyatrik bozuklukların tedavisinde etkili olduğunu göstermiş ve bilişsel davranışçı terapi bu bozuklukların tedavisini konu alan pek çok kılavuzda etkili bir tedavi yöntemi olarak yer almıştır:

• Anksiyete (Kaygı) bozuklukları (Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Ayrılma Anksiyetesi, Sosyal fobi-Sosyal Anksiyete Bozukluğu vs.)

• Özgül fobiler

• Obsesif kompulsif bozukluk

• Panik bozukluk

• Hipokondriyazis

• Travma sonrası stres bozukluğu

• Yaygın anksiyete bozukluğu

• Depresyon

• Cinsel işlev bozuklukları

• Çift tedavileri ve aile terapileri

• Alkol ve madde kötüye kullanımı

• Yeme bozuklukları

• Somatoform bozukluklar

• Tik gibi çeşitli davranış problemleri

• Yeme bozuklukları

• Şizofreni

• İki uçlu bozukluk (Bipolar bozukluk)

• Öfke kontrolü

• Kişilik bozuklukları

• Ağrı kontrolü

• Çeşitli sağlık sorunlarına uyum sağlama

• Uyku bozuklukları

Siz de kendinizde bu problemleri görüyorsanız ve gündelik hayatınızdaki işlevselliğinizi sınırladığını düşünüyorsanız klnpsksimayahi@gmail.com mail hesabından veya 0537 295 47 45 numaradan bana ulaşabilirsiniz.

Kaynak: psikiyatri.org.tr