Erteleme davranışı, çoğu insanın zaman zaman karşılaştığı bir durumdur ve genellikle kaygı, mükemmeliyetçilik, motivasyon eksikliği veya yetersizlik duygusundan kaynaklanır. Ancak bu durumu yönetebilmek ve başa çıkmak mümkündür. İşte erteleyicilikle başa çıkabilmek için kullanabileceğin bazı stratejiler:
1. Küçük Adımlarla Başlamak (Parçalara Bölünmesi)
Büyük görevler gözümüzde devasa hale gelebilir ve bu da erteleme eğilimini artırır. Bu durumda yapılacak şey, görevi küçük, yönetilebilir parçalara ayırmaktır. Böylece her küçük adım bir başarı gibi hissedilir ve seni motive eder.
Örnek: Bir proje üzerinde çalışıyorsanız, ilk adım olarak sadece konu belirlemeyi ya da araştırma yapmayı hedefleyin. Sonra bir sonraki adıma geçebilirsiniz.
2. Pomodoro Tekniğinin Uygulanması
Pomodoro tekniği, verimli çalışmak için zaman bloklarına ayırma yöntemidir. 25 dakika kesintisiz çalışıp ardından 5 dakika ara vermek, beynin hem dinlenmesini sağlar hem de odaklanmanızı güçlendirir. Bu döngü genellikle 4 set sonra daha uzun bir ara verir (15-30 dakika).
Öneri: Bir göreve başlamakta zorlanıyorsanız, sadece 25 dakika odaklanmaya çalışın. Bu kısa süreli hedef, başlamak için genellikle yeterince motive edicidir.
3. Mükemmeliyetçilikten Kurtulmak
Erteleyicilik davranışların yaygın bir nedeni mükemmeliyetçilikten kaynaklanabilir. "Her şeyin mükemmel olması gerekiyor" düşüncesi, başlamak ve tamamlamak konusunda seni engelleyebilir. Gerçek şu ki, hiçbir şey tamamen mükemmel olamaz ve bazen "yeterince iyi" bir sonuç almak da yeterlidir.
Öneri: Yapmakta olduğun işin mükemmel olmaması gerektiğini kendine hatırlatın. Mükemmeliyet yerine, ilerleme kaydetmeye odaklanın.
4. Zamanın Yönetilmesi
Zaman yönetimi, erteleme ile mücadelede anahtar bir beceridir. Başarılı bir zaman yönetimi için şunları yapabilirsin:
Bir liste oluşturun: Günlük yapılacaklar listesi yazmak, neyin öncelikli olduğunu görmenize yardımcı olabilir.
Öncelik sıralaması yapın: Hangi görevlerin daha acil olduğunu belirleyip önce onları yapmayı tercih edin. Bu, önemli görevlerin birikmesini engeller.
Zaman blokları oluşturun: Belirli zaman dilimlerinde çalışmaya karar verin (örneğin, 9:00-11:00 arasında bir projeyle ilgilen).
5. Kendine Bir Ödül Vermek
Çalışmaya başlamadan önce kendine küçük bir ödül belirlemek, motivasyonu artırabilir. Bu ödüller, her tamamlanan görevin ardından seni daha fazla çaba sarf etmeye teşvik eder.
Örnek: "Eğer bu yazıyı 30 dakika içinde bitirirsem, en sevdiğim dizimi izlemek için 30 dakika ara vereceğim." gibi bir yaklaşım, ilerlemeni pekiştirebilir.
6. Kaygıyı ve Stresi Azaltıcı Unsurlar Keşfetmek
Erteleyicilik davranışı çoğu zaman kaygıdan kaynaklanır. Eğer bir görev sizi strese sokuyorsa, bu görevden kaçınma eğiliminde olabilirsiniz. Kaygıyı yönetmek için rahatlama tekniklerine başvurabilirsiniz.
Öneriler:
Meditasyon veya derin nefes egzersizleri gibi rahatlama teknikleriyle kaygıyı azaltabilirsiniz.
Görevle ilgili kaygılarını yazmak ve neyin sizi korkutuyor olduğunu fark etmek, bu kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
7. Çevredeki Dikkat Dağıtıcı Unsurları Kaldırmak
Çalışmaya başlamadan önce etrafındaki dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırmak, daha odaklı çalışmanı sağlar. Telefonu sessize almak, sosyal medya bildirimlerini kapatmak veya çalışma alanını düzenlemek gibi önlemlerle çevrende seni oyalayacak unsurları minimize edebilirsiniz.
8. Kendi İçsel Diyaloğunu Yönetmek
Erteleyicilik davranışı bazen içsel eleştiriden kaynaklanır. "Yapamam", "Yeterince iyi değilim", "Bunu sonradan yaparım" gibi düşünceler seni harekete geçmekten alıkoyabilir. Bu olumsuz içsel diyalogları fark et ve yerine daha destekleyici, pozitif düşünceler koymaya çalış.
Öneri: Kendinize "Ben bu işi bitirebilirim" veya "Hadi, küçük bir adım atayım, sonrasında devam etmek kolay olacak" gibi olumlu telkinlerde bulunun.
9. Bağlantılı Bir Rutin Kurulması
Çalışmak için bir rutin geliştirmek, erteleme alışkanlıklarını kırmaya yardımcı olabilir. Her gün aynı saatte çalışmaya başlamak, zihnini bu işe hazırlayabilir ve "bu zamanı iş için ayırıyorum" mesajını verir.
10. Başlamak İçin Zorlamalısınız
Başlamak, en zor kısmıdır. Genellikle "ilk adımı atmak" seni engelleyen faktördür. Başlamak için kendine baskı yapman gerekebilir. Çoğu zaman, sadece başlamak ve birkaç dakika çalışmak, motivasyonu oluşturur ve devamını getirmeni sağlar.
Öneri: "Sadece 5 dakika çalışayım, sonra bırakırsam bırakırım" diye düşünün. Çoğu zaman bu 5 dakika, çalışmaya devam etmeni sağlar.
11. Sosyal Destek Alınması
Erteleme, bazen yalnız başa çıkılması zor bir durum olabilir. Bir arkadaşına veya ailenin bir bireyine, yapman gereken görevler hakkında bilgi verin ve bu kişiden destek alın. Birisinin size sorular sorması, sizi harekete geçirebilir.
Öneri: Bir arkadaşınıza, günün başında ne yapacağını söyleyin ve akşam ona ne başardığınızı bildirin. Bu, sana bir tür dışsal motivasyon sağlar.
Sonuç
Erteleyicilik davranışını yenmek, zaman alabilir ancak uygun stratejiler ve sabırla bu alışkanlığa karşı adımlar atılabilir. Küçük, yönetilebilir adımlarla başlamak, kaygıyı azaltmak ve sağlıklı bir zaman yönetimi alışkanlığı geliştirmek, erteleme ile başa çıkmada çok etkili olabilir. Unutma, her küçük adım bir ilerlemedir ve bu süreçte kendine karşı nazik olman çok önemlidir.
Comments